กลุ่มงานวิชาการ

กลุ่มงานวิชาการ

ชื่อสามัญ : พะยอม

ชื่ออื่น : กะยอม (เชียงใหม่) ขะยอม (ลาว) ขะยอมดง พะยอมดง (ภาคเหนือ) แดน (เลย)
เชียง เซี่ย (เชียงใหม่) สุกรม (ภาคกลาง) พะยอมทอง (ปราจีนบุรี สุราษฎร์ธานี) ยางหยวก (น่าน)

ชื่อพฤกษศาสตร์ : Shorea roxburghii G. Don และมีชื่อพ้องทางพฤกษศาสตร์คือ S. talura Roxb.

ชื่อวงศ์ : Dipterocarpacea

ลักษณะทั่วไป

เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่สูง 15-40 เมตร
เป็นไม้ผลัดใบลำต้นเปลา ตรง กิ่งอ่อนเกลี้ยง เรือนยอดเป็นพุ่มกลม เปลือกหนา สีน้ำตาลหรือเทา แตกเป็นร่องตามยาวลำต้น
และเป็นสะเก็ดหนาเปลือกในสีน้ำตาลอ่อนปนเหลืองและ
มีทางสีน้ำตาลแก่ผ่านเส้นรอบลำต้นอาจถึง 300 ซม.

ใบ

รูปขอบขนานแคบๆ ขนาดกว้าง 3.5-4 ซม. ยาว 8-10 ซม.
โคนและปลายใบมนหรือหยักเป็นติ่งสั้นๆ เนื้อใบค่อนข้างหนา
ใบเกลี้ยงเป็นมัน เส้นแขนงใบมีระหว่าง 15-20 คู่ และโค้งขนานไปสู่ขอบใบ เส้นใบย่อยแบบขั้นบันไดพอสังเกตเห็นไม้ทางด้านท้องใบ ขอบใบมักโค้งเป็นคลื่น ก้านใบยาว 2-2.5 ซม.

	ดอก	สีขาวหรือขาวแกมเหลือง กลิ่นหอมจัด ออกรวมกันเป็นช่อใหญ่ตามปลายกิ่ง หรือเหนือรอยแผลใบใกล้ ๆ ปลายกิ่ง โคนขอบกลีบฐานดอกจะเกยกันแต่ไม่ติดเป็นเนื้อเดียวกัน มี 5กลีบ กลีบดอกมี 5 กลีบเช่นกัน กลีบดอกจะจีบเวียนกันไปตามเข็มนาฬิกา กลีบรองกลีบดอกเกลี้ยงสีคล้ำ ขอบหยักเป็นฟันเลื่อย เกสรผู้มี 15 อัน ก้านดอกยาว 1.5 ซม. รังไข่ รูปรี ๆ ภายในแบ่งเป็น 3 ช่อง แต่ละช่องมีไข่อ่อน 2 หน่วย
	ผล	รูปกระสวยปลายแหลม ขนาด 1.2x2 ซม. ซ่อนตัวอยู่ภายในกระพุ้งโคนปีกประกอบด้วยปีกเรียวแคบ ๆ มีเส้นปีก ๆ ละ 10 เส้น ปีกยาว 3 ปีก ขนาด 1x8 ซม. ปีกสั้น 2 ปีก ขนาดยาว3 ซม. ระยะการออกดอกเป็นผล ออกดอกระหว่างเดือนธันวาคม-กุมภาพันธ์ จะผลัดใบหมดหรือเกือบหมดก่อนออกดอก จะผลิใบใหม่ก่อนผลิช่อดอกเล็กน้อย เป็นผลระหว่างเดือนมกราคมจนถึงมีนาคม

ที่มา

http://www.dnp.go.th/pattani_botany/พันธุ์ไม้/ไม้เอนกประสงค์/พะยอม/พะยอม.htm